12 июльышто Петро кече да Сӱрем

Марий Эл Республикын тÿрлö верыштыже тÿрлö пайремым палемдат. Теве Кужэҥер район Йӱледӱр кундемыште йӱла почеш Петро пайрем палыме. 12 июльышто лиеш. Тиде пагытыштак Морко район Шорыньжа велне Сӱрем кумалтыш эрта.

Петро кече христиан да калык пайремлан шотлалтеш да шуко тӱжем ий ончычак палыме лийын.

Пайрем деч ончыч марий калык мончаш олта, шкеже мушкылтеш, вара мончаш пураш тоштыеҥым ӱжеш. Пайрем кечын озавате-влак эрдене эрак кынелыт, коҥгаш олтат, мелнам, туарам, салмамуным да моло чесым кÿэштыт. Котомкашке кӱлеш кочкышым поген, ешге шӱарлываке тарванат. А туштыжо, туштыжо – тичак калык!

Кажныже шке тукымжын шӱгар ӱмбалныже ӱстелым пога да тоштыеҥым ушта. Тиддеч вара пошкудо-влакым ӱжеш, шкежат нунын деке миен толеш – адак уштат.

Пайрем эркын-эркын яллашке кусна. Еҥ-влак вес кундемла гычат унала толыт, мутлан, ты кечын Йошкар-Ола гыч шочмо верыш вашкат. Ял мучко кас велеш гармонь йӱк шергылтеш, пошкудо гыч пошкудыш калык йога. Пытартыш жапыште паремыш ола артист-влакым ӱжыт. Тунам эр марте марий муро торашке шергылтеш.

А Сӱрем пӱртӱс пелед-волгалт шогымо пагытыште кеҥеж рӱдын, чимарий йӱлан ик эн сылне пайремжылан шотлалтеш. Тидын нергенак Ираида Степанова «Кӱсото - Святая роща» книгаштыже воза.

Йӱла почеш, арня ончычак, сӱрем пучым пуалтен, калыкым пайремлан ямдылалташ шижтареныт. Книгаште серыме: «Сӱрем кумалтыш годым южо кундемыште кажне ийынак вольыкым Юмылан пуат. Кумалтыш эртымеке, эрлашыжым, кугу пайрем тарвана. Самырык тукым тӱрлӧ сынан модыш гоч шке вий-куатшым терга, мастарлыкым, чолгалыкым ончыкта. Самырык пӧръеҥ-влак имне дене таҥасат, кучедалыт, пикш дене лӱйкалат».

#МариАрслан #Саскавий #МарийЭл #НациональныйВопрос
#Этножурналистика #НКО #Праздник #Пайрем #ПеледышПайрем #РМЭ