Марий кугыжаныш университетыште шанче да туныктымо паша дене кылдалтше рÿдерым ышташ кÿлмö нерген шонымаш шукертак лийын. Тыгай рÿдерын кÿлешлыкше шотышто нимогай коктеланымашат лийын ок сеҥе. Чынак, университетыште туныктымо паша ышталтеш, а, мутлан, МарНИИ-ште йылмызе, литературовед-влак шанче пашам виктарен шогат. Туге гынат, университетысе йылмызе-влакат шанче пашам вÿден шогат.

Иктым палемдыман: тидын годым кажныже (кеч университетыште, кеч школышто, МарНИИ-ште, туныктыш институтышто да моло вереат) шке ойырен налме пашажым шукташ тырша, Чылаж годым марий йылмыште лектын шогышо посна пÿсö йодыш-влаклан жап огеш сите.

Тачысе кечын ме, кеч-могай могырым ончалына гынат, моткоч ончыко тошкалынна, поснак тÿрлö информационный технологий шотышто. Марий йылмым вияҥден, тÿзатен колташманын, калык коклаш шараш манын, тудым эшеат келгынрак тунемаш да шуараш манын, рÿдерым почмо.

2015 ий 25 февральыште Марий кугыжаныш университетын Ученый советыштыже «Марий рÿдерын» положенийжым пеҥгыдемдыме. Тудын авторжо Калыкле тÿвыра да тÿвыра кокласе коммуникаций институтын директоржо – Чузаев Родион Иванович.

«Марий йылме» рÿдер тиде институтын посна структур подразделенийже.

Рÿдерым университетыште улшо кок лабораторий - «Марий школ» да тыгак «Прикладной да экспериментальный лингвистике» - негызеш почмо. Сандене нине лабораторий пашаеҥ-влак 1 апрель гыч рÿдерыште тыршат.

Тÿҥ функцийже-влак:
- научнын шымлыме (научно-исследовательский)
- туныктымо-методике (учебно-методический)
- туныктымо
- ресурсный.

«Марий йылме» рÿдерын ыштышаш пашаже шуко. Шуко ойлена марий лингвистике корпус нерген. Тиде йодыш пÿсö да паша моткоч кÿлешан. Сандене йылмызе-влаклан, программист-влак дене пырля, пашам виктарен колташ кÿлеш.

Тыгак ик эн ончыл верыште (университетыш пурен шогышо тÿрлö сынан серыш-влакым шотыш налаш гын) Марий википедийым пойдарымашым ончыкташ лиеш.

Тидын деч посна, мутат уке, туныктышо, тунемше-влаклан тÿрлö полышым пуэн шогымо пашам ончыктыман. Ме университетын сайтыштыже посна лаштыкым ышташ шонена, тышке кертме семын тÿрлö тунемме книга, методике полыш-влакын электрон версийыштым вераҥдаш тÿҥалнена.

Вес шоныш – тиде туныктышо-влаклан марий йылме, литератур дене методике семинар-влакым эртарымаш. Поснак школысо туныктышо да вузысо преподаватель, шанчызе-влак коклаште кылым ыштен, пырля лектын шогышо тÿрлö йодышым лончылымаш.

Моло паша-влак:
- сентябрь тылзе гыч кусарыше-влаклан (руш, марий йылме-влак) курсым эртарымаш. Тиде университетыште улшо ешартыш образований институт дене пырля лиеш;
- туныктымаште технологийым кучылтмо пашам виктарымаш;
- марий йылме дене возымо, кусарыме годым терминологий шотышто шуко йодыш лектеш, ик умылымаш тÿрлö семын возалтеш, кусаралтеш, икгайлык ок сите, сандене мыланна таче тиде пашам виктарен колташ, терминологический комиссий ок сите. Ме МарНИИ-н пашаеҥже-влак дене тидын шотышто мутланенна ыле. Тыгай комиссийым ышташ гын, моткоч сай лиеш, чыланнан пашам куштылемда.

Таче кечылан Марий кугыжаныш университетын marsu.ru сайтшын марий версийжым ямдылена.

Тиде кÿчыкын ончыкылык мемнан пашана. Сандене Тендан ала темлымашда, ойда лиеш гын, ме кумылын колышташ ямде улына. Мемнан деке толын, шонымашдам каласен кертыда. Кеч-кунамат йодыш-влакым пырля каҥашен, ик ойыш шуаш, ик пидышым лукташ сайрак.

Пагален Елена Андрианова,
МарГУ, Йылме технологий шотышто шанче-туныктыш
«Марий йылме» рÿдерым вуйлатыше.