Марий форум: «Шочмо йылмым палыше, йӱлам шуктышо у тукымым куштыман»

Илыш тудо тугае: кажне кечын могай-гынат тургыжландарыше йодыш рашемдаш логалеш. Тыгай йодыш пӱтынь тӱня, эл, калык але посна еҥ ончылнат лектын кертеш. А таче шочмо калыкнан уш-акылжым мо пудырата?

2015 ий вӱдшор тылзын 24 кечынже Марий форум: шошо сессий эртыш. Тыште Мар Каҥашын еҥже ден моло чолга марий-влак (чылаже 100 утла еҥ) шуко йодышым нӧлтальыч:
• Марий йылмым, тӱвырам да йӱлам аралыме пашаште тӱшкаувер йӧн-влакын надырышт (марий йылме дене савыктыме икымше газетын 100 ияш юбилейжылан).
• Регион-влак кокласе Марий мер толкынын негыз кагазше (Устав) шотышто да т.м.

Тыгак «Марий йӱлам вӱдымӧ паша радам» теме дене Мер Каҥашын да марий активын еҥже-влаклан туныктымо семинар лие.

Икымше оналмаш Валерий Мочаев семинарым тыге тӱнале: «Кӱлеш вияҥдаш кугезын йӱлажым…»

Чынак, йылме дене пырля йӱламат аралаш кӱлеш, тунам калыкнан ойыртемалтше сынже лиеш, да калыкна умбакыжат илаш тӱҥалеш.

Историй шанче кандидат Никандр Попов семинарыште шинчыше еҥ-влакым шонкалаш таратыш. Тудо палемдыш: «Рвезе тукым рушаҥеш, марий культур мондалтеш…» Чынак вара тыге мо?

Молан йоча марла кутыраш вожылеш? Молан марла шке шонымашыжым луктын ойлен, муралтен колтен, куштен ок мошто? Нине йодышлан Никандр Семёнович тыге вашештыш: «Чылажат ача-ава деч шога. Йочам марий йӱла деке шӱмаҥдыдымылан кӧра ме тыгай тургымыш шуынна…».

Тиде йодыш денак Республикысе марий тӱвыра рӱдерын пашаеҥже Галина Ласточкина, Шернур районын тӱҥ онаеҥже Вячеслав Мамаев, Мер Каҥашын еҥже-влак Олег Третьяков (Татарстан кундем) ден Анатолий Радыгин (Одо кундем) да «Кӱсото» книган авторжо, «Саскавий» ӱдырамаш ушемым вуйлатыше Ираида Степанова шке шонымашыштым ойлышт.

Галина Ласточкина палемдыш: «Ме, марий калык, ончыкылык верч чот шогышаш улына. Тачысе уш-акылна эрласе кечым куча. Сандене шонымашна чын да яндар лийшаш…»

Мучаште Марий Элын тӱҥ онаеҥже Александр Таныгин иктешлымашым ыштыш.

Ончыкылык илышлан ушан-шотан айдеме кӱлеш. А айдемым куштымаш еш гыч коча-кова, ача-ава деч тӱналеш. Сандене марий калык эреак шарнышаш: ончыкылык ӱшаным, шке йылмым палыше, йӱлам шуктышо у тукымым куштыман.

Автор: Анастасия Ямбаршева, Самырык этножурналист школын еҥже.